توسط : حفظ منابع حیاتی زمین جز با فرهنگ‌سازی و تغییر عادات و باورهای اجتماعی ممکن نخواهد بود.
🖊️ سمیه بوربور
در دنیای امروز که بحران آب به یکی از چالش‌های جدی تبدیل شده است، تنها گفتن «صرفه‌جویی کنید» کافی نیست. این عبارت، که به نوعی به شعار کلیشه‌ای بدل شده، دیگر نمی‌تواند پاسخی کامل به مسئله‌ای به این پیچیدگی باشد و نیازمند آموزش و آگاهی‌بخشی به مردم با استفاده از روش‌های غیرمستقیم است.
هنر به عنوان یک ابزار آموزشی قدرتمند می‌تواند تأثیر عمیقی بر ذهن و رفتار کودکان بگذارد. تجربه‌ها نشان داده‌اند که آموزش‌های غیرمستقیم تأثیر بیشتری بر رفتار کودکان دارند.
قابی بی‌نهایت ساده ولی زیبا، پدر و مادر سارا با افتخار در مقابل دیوار ایستاده بودند و با دقت به نقاشی دخترشان نگاه می‌کردند. پدر با نگاهی پر از تحسین به مادر گفت: «ببین چقدر زیباست! نقاشی دخترمان عالی است.»
چند دقیقه بعد، سارا با غرور به سوی پدر و مادرش آمد و با انگشت کوچک خود به قطرات آبی که در نقاشی نجات داده شده بودند، اشاره کرد و گفت: «ببینید، این قطره را من نجات دادم و قرار است با هم مراقب باشیم تا آب هدر نرود.»
“این قطره را من نجات دادم.” این جمله کوتاه اما تاثیرگذار، پیامی بود که سارا به سادگی و با عمق منتقل کرد. سپس سارا دست پدر و مادرش را گرفت و با لحنی کودکانه و دلنشین گفت: «پدر و مادر لاله قول دادن که تو نجات قطره‌ها بهش کمک کنن، شما هم به من کمک می‌کنید تا قطره‌های بیشتری رو نجات بدم؟»
پیام سارا به وضوح منتقل شد. هیچ بهانه و توجیهی وجود نداشت. پدر با لبخندی گفت: «ما همیشه کنار تو و قطره‌ها خواهیم بود.»
پویش نجات قطره‌ها نمونه‌ای از تلاش‌های موفق در فرهنگ‌سازی صرفه‌جویی در مصرف آب است.
استفاده از رنگ و نقاشی برای آموزش کودکان، ایده‌ای خلاقانه است که توجه بسیاری از خانواده‌ها و مربیان را جلب کرده است. نقاشی‌های کودکان، نگرانی‌های آنان درباره آینده‌ای با منابع آبی محدود را نشان می‌دهد. آنان با طرح‌ها و رنگ‌های خود، ایده‌های خلاقانه‌شان برای مقابله با بحران کم‌آبی را به نمایش می‌گذارند؛ از قطرات آبی که با التماس از هدررفت جلوگیری می‌کنند، تا دست‌های کوچکی که با دقت شیر آب را می‌بندند. این نقاشی‌ها به تقویت خلاقیت کودکان کمک کرده و اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب را به آنان یادآوری می‌کنند.
پویش “نجات قطره‌ها” علاوه بر مسابقات نقاشی و نمایش آثار کودکان و نوجوانان، برنامه‌های جانبی متنوعی دارد. برگزاری کارگاه‌های آموزشی درباره صرفه‌جویی در مصرف آب، تفکیک پسماند از مبدا، بازی‌های تعاملی، نقاشی‌های دیواری، بازدید از تصفیه‌خانه‌ها و آشنایی با چرخه آب در طبیعت از جمله برنامه های هستند که با هدف تربیت نسلی آگاه و مسئول در قبال محیط‌زیست برگزار می‌شود؛ نسلی که با ارزش واقعی آب آشنا بوده و حفظ آن را وظیفه‌ای همگانی بداند.
یکی از نکات قوت این پویش، تأثیر آن بر خانواده‌هاست. کودکان به عنوان پیام‌رسانان، می‌توانند آموخته‌های خود را به والدین و سایر اعضای خانواده منتقل کنند. این امر موجب می‌شود که فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف آب به یک موضوع مشترک در خانواده‌ها تبدیل شود و در نهایت به تغییر رفتارها و عادات روزمره منجر گردد. با این رویکرد، پویش «نجات قطره‌ها» نه تنها به کودکان، بلکه به تمامی اعضای خانواده‌ها کمک می‌کند تا به اهمیت حفاظت از منابع آبی بیشتر توجه کنند.
در نهایت، برای حفظ منابع آبی و ایجاد آینده‌ای پایدار، همه ما باید در این مسیر گام برداریم و با هم همکاری کنیم. پویش «نجات قطره‌ها»، تنها یک آغاز است و امید می‌رود که با حمایت‌های لازم نهادهای دولتی و غیردولتی، به یک حرکت بزرگ‌تر تبدیل شده و نسل‌های آینده را به اهمیت حفاظت از آب آشنا کند. این پویش به ما یادآوری می‌کند که فقط نمی‌توانیم بگوییم «صرفه‌جویی کنید»، بلکه باید با روش‌های خلاقانه و جذاب، این پیام را به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
فرهنگ‌سازی صرفه‌جویی در مصرف آب نباید فقط به شعار “آب را هدر ندهید” محدود شود، بلکه باید با ارائه راهکارهای عملی و ملموس، به مردم نشان داده شود که چگونه می‌توانند در زندگی روزمره خود به صورت مؤثر در مصرف آب صرفه‌جویی کنند.
